# Mối quan hệ giữa Bút toán thanh toán, Đơn hàng, và Hóa đơn bán hàng
– Khi nào liên kết với nhau?
– Tiền đi đâu?
– Ghi nhận kế toán ra sao?
Trước hết: hiểu rõ từng thành phần
Loại chứng từ | Vai trò chính | Có ảnh hưởng kế toán không? |
---|
**Đơn hàng** | Đơn đặt hàng | ❌ Không tạo bút toán |
**Hóa đơn bán hàng** | Hóa đơn bán hàng (ghi nhận doanh thu) | Có |
**Bút toán thanh toán** | Chứng từ thu tiền từ khách | Có |
**Mối quan hệ tổng quát:**
```
Đơn hàng (khách đặt hàng)
↓
Hóa đơn bán hàng (xuất hóa đơn / ghi nhận doanh thu)
↓
Bút toán thanh toán (khách trả tiền - 1 phần hoặc toàn bộ)
```
**Cụ thể quan hệ từng cặp:**
****1. Đơn hàng ↔ **Hóa đơn bán hàng******
Mối quan hệ | Ghi chú |
---|
****Đơn hàng**** → **Hóa đơn bán hàng** | nếu chia thành nhiều đợt hóa đơn |
Khi tạo **Hóa đơn bán hàng** từ **Đơn hàng** | hệ thống sẽ tính **Số tiền đã lập hóa đơn**, cập nhật tỷ lệ |
Trạng thái **Đã lập hóa đơn** của **Đơn hàng** sẽ tăng dần theo % đã lập **Hóa đơn**
**2. **Hóa đơn bán hàng ↔ Bút toán thanh toán****(payment entry)
Mối quan hệ | Ghi chú |
---|
1 **Hóa đơn bán hàng** **→** nhiều **Bút toán thanh toán** | nếu khách trả tiền nhiều lần |
Mỗi **Bút toán thanh toán** sẽ gắn với Hóa đơn bán hàng thông qua **tham chiếu** | |
Khi **Bút toán thanh toán** được Ghi nhận | hệ thống cập nhật **Số tiền đã trả** và **Số tiền chưa thanh toán** của Invoice |
**3. Đơn hàng ↔ Bút toán thanh toán** (khi chưa tạo Hóa đơn bán hàng)
Mặc định trong VHTerp, **Đơn hàng** và **Bút toán thanh toán** không liên kết trực tiếp với nhau nếu bạn chưa tạo **Hóa đơn bán hàng**.
**Chi tiết hơn:**
**Hành động** | **VHTerp xử lý ra sao?** |
---|
Tạo **Đơn hàng** | Không sinh bút toán, không ảnh hưởng kế toán |
Tạo Bút toán thanh toán trước khi tạo Hóa đơn bán hàng | Có thể làm được, **nhưng không có liên kết trực tiếp với Đơn hàng** |
Hệ thống có lưu **Đơn hàng** trong **Bút toán thanh toán** không? | ❌ Không (mặc định) |
Có ghi nhận là "đặt cọc cho đơn hàng nào" không? | ❌ Không có mặc định – bạn phải tự **custom** |
**Vậy tiền đi đâu?**
Khi bạn tạo **Bút toán thanh toán** mà không có **Hóa đơn bán hàng** nào để gắn vào, VHTerp sẽ:
1. Thu tiền → Sinh bút toán:
- **Nợ 111/112** (tiền mặt/ngân hàng)
- **Có 131 (hoặc 3387)** nếu thiết lập đúng
2. Ghi vào **Số tiền chưa phân bổ** trong **Bút toán thanh toán**
3. Tiền này được xem là **Đặt cọc(Advance)** của khách hàng
4. Sẽ được gợi ý để dùng trừ vào **Hóa đơn bán hàng** sau này
**Đỗ Ngọc Tú
Công Ty Phần Mềm [VHTSoft](https://vhtsoft.com "Công Ty Phần Mềm VHTSoft")**